GRZECHY I GRZESZKI WYDAWNICTW, CZYLI CIEMNA STRONA WSPÓŁPRACY RECENZENCKIEJ

Chyba nie ma takiego blogera książkowego, który na jakimś etapie swej działalności nie rozmyślał o podjęciu współpracy. Co rusz widuje się na grupach blogerów książkowych pytania o e-mail kontaktowy do danego wydawnictwa, czy o warunki, jakie trzeba spełnić, aby dostać od nich egzemplarz recenzencki. I zawsze wspomina się o tej sferze w samych superlatywach. Darmowe egzemplarze interesujących nas książek, możliwość zostania wybranym do udziału w specjalnym projekcie organizowanym przez wydawnictwo czy też łatwiejszy dostęp do autorów, kiedy zapragnie się przeprowadzić wywiad. Brzmi pięknie, prawda? A co byście powiedzieli, gdybyśmy przedstawiły wam współpracę recenzencką w zupełnie innym świetle? Tym zdecydowanie mroczniejszym świetle...

Brak odpowiedzi na zapytanie o współpracę recenzencką

Dobrze wiemy, że liczba blogerów pragnących nawiązać współpracę z popularnymi wydawnictwami rośnie z dnia na dzień. Trzeba być prawdziwym ignorantem, aby tego nie zauważyć. Dlatego staramy się, by nasze „CV” było atrakcyjne i pozbawione błędów, coby wyróżnić się na tle pozostałych. Kiedy jednak nie otrzymuje się wiadomości zwrotnej... boli.

Zdajemy sobie sprawę, że wydawnictwa dostają takich maili od groma. Raz czy dwa widziałyśmy relacje niektórych z nich, gdzie ukazywano zapchaną skrzynkę tuż przed rozpoczęciem pracy. Tyle że nie każde podchodzi do tego z taką starannością. Nasze wiadomości zostają nienaruszone (lub odczytane i porzucane), bez żadnego słowa wyjaśnienia. Macie pakiet blogerów książkowych i nie zamierzacie poszerzać ich szeregów? Pomyślcie o wprowadzeniu czegoś w rodzaju automatycznej odpowiedzi. Po wysłaniu maila z zapytaniem o współpracę, dostaniemy wiadomość zwrotną z informacją, że aktualnie jest to niemożliwe, bo nikogo nie poszukujecie. Wtedy potencjalny współpracownik wie na czym stoi. Taka mała rzecz, a pozwala zapobiec nerwówce obu stronom.

Musimy się przyznać, że zrobiłyśmy kiedyś mały blogowy eksperyment, którego efektami chętnie się podzielimy, aby nie wyjść na osoby, które po prostu dużo gadają. Stworzyłyśmy bloga, gdzie podszywałyśmy się pod nastolatki tworzące krótkie recenzje, w większości pozytywne, z wieloma błędami. Nie był to projekt krótki, trwał kilka miesięcy. W ciągu tego czasu tylko jedno wydawnictwo stworzyło długiego e-maila zwrotnego, w którym kulturalnie odmówiło współpracy, motywując to tym, że przed naszymi nastoletnimi recenzentkami jeszcze długa droga, ponieważ popełniają mnóstwo błędów. Później wysłałyśmy temu wydawnictwu poprawione recenzje, ale już się oczywiście nie odezwali. To i tak cud, że odpisali nam za pierwszym razem, bo reszta oczywiście nawet o tym nie pomyślała. Dobrze, było takie jedno, ale o nim nieco niżej...

Ilość kontra jakość – co wybiorą wydawnictwa?

Ilość a jakość – chyba nie trzeba nikomu tłumaczyć, co bardziej interesuje niektóre wydawnictwa. Wystarczy zagłębić się w blogosferę, aby pojąć to w mgnieniu oka. Jeżeli blog ma spory ruch, gadżet „Obserwatorzy” pęka w szwach, a pod publikacjami widnieje po kilkadziesiąt komentarzy, od razu węszy się tutaj niezły interes. Gorzej jednak, kiedy taki blog nic sobą nie reprezentuje. Totalnie nie rozumiemy, jak można nawiązywać współpracę z kimś, kto opiera swoje recenzje jedynie na kilku krótkich zdaniach, gdzie pozostała część  to po prostu opis książki. Możecie uznać, że mamy o to ból tyłka i zachęcicie do zakupu pewnej maści, ale w tym momencie robi nam się żal tych mniej znanych blogów. Publikujący tam ludzie wkładają wiele serca w to, aby całość była interesująca oraz schludna. Tylko co z tego, kiedy próbują nawiązać współpracę recenzencką i ten element jak najbardziej odpowiada wydawnictwu, a gdy ci dostrzegają słabą popularność bloga, z miejsca się wycofują? Marketing marketingiem, ale bez przesady! Kochane wydawnictwa, przestańcie patrzeć jedynie na cyferki. Zainteresujcie się też poziomem tekstu!

W tym miejscu pochwalimy się kolejnym eksperymentem, który kiedyś popełniłyśmy na naszym fejkowym blogu. Pewne znane wydawnictwo (którego nazwy nie zdradzimy, choć możemy podpowiedzieć, że specjalizuje się w wydawaniu literatury młodzieżowej) odpisało nam, że chętnie podejmie się z nami współpracy. Podejrzewamy, że nawet nie przeczytali tych wysoce ambitnych recenzji, ponieważ bardziej skupili się na sztucznie nabijanych przez nas wyświetleniach oraz komentarzach. Zwrotna wiadomość zawierała stwierdzenie, że oczywiście chętnie nawiążą z nami współpracę, a poniżej znalazła się prośba o określenie, ilu mamy obserwatorów na blogu, lajków na fanpage’u, a także na Instagramie. Jako że nie zajmowałyśmy się niczym poza stroną docelową, nasza stała współpraca spełzła na niczym. Nie dostałyśmy już zwrotnej wiadomości. Widocznie wydawnictwo się rozmyśliło, bo nie byłyśmy wystarczająco popularne. Jak myślicie, chodziło tutaj o jakość czy może o ilość? Chyba odpowiedź jest jednoznaczna. 

Dla wielu wydawnictw najważniejsza jest reklama, a przede wszystkim pozytywne recenzje. Ludzie zajmujący się promocją czasami zapominają, że bycie recenzentem nie polega wyłącznie na słodzeniu, a raczej na stworzeniu szczerej opinii. Tym samym nie rozumiemy, dlaczego wielu blogerów boi się wyrażać swoje prawdziwe odczucia wobec lektury. Wydawnictwo was nie zje, chociaż...

Zdarzyło wam się napisanie negatywnej recenzji książki, którą otrzymaliście w ramach współpracy, gdzie po podzieleniu się linkiem, wydawnictwo nagle przestało zauważać wasze maile? Albo – co gorsza – nakazało usunięcie tej opinii w trybie natychmiastowym? Nas ten problem akurat nie dotyczył (odpukać), ale znamy blogerów, którzy zmierzyli się z takim rodzajem chamstwa. Nie będziemy kłamać – takie wydawnictwa są u nas z góry skreślane. Rozumiemy jeszcze to, kiedy recenzent się zagalopuje i zacznie sypać bluzgami. Wtedy same chętnie przełożyłybyśmy takiego przez kolano i wybatożyły pokrzywami. Gorzej jednak, kiedy nakazują zrobić coś takiego komuś, kto przedstawiając wszelkie minusy, argumentuje swoją wypowiedź. Drogie wydawnictwa – zrozumcie, że nie zawsze wydajecie cud, miód, perełki, do których będziemy się modlić. Zdarza wam się wypuszczać na rynek potworki, także przestańcie strzelać fochami i zaakceptujcie krytykę. A jak nie, wracajcie do kąta i przemyślcie swoje niedojrzałe zachowanie. Oczekujecie szacunku dla wysiłku, jaki wkładacie w wydanie książki? Odwdzięczcie się tym samym blogerowi, który wam go okazuje, wystawiając prawdziwą, szczerą opinię, a nie sztuczną, przepełnioną fałszem rekomendację.

Traktowanie blogera jako taniej siły roboczej, czyli narzucanie mu ogromną ilość obowiązków za jedną książkę

Opublikuj recenzję tu, tu i tu. Wstaw tysiąc zdjęć na Instagrama i Facebooka z takim i takim hasztagiem (a w sumie to spamuj nimi wszędzie, bo dlaczego nie). Generalnie reklamuj, ile wlezie, a w prezencie damy ci darmowy egzemplarz książki, który normalnie kosztuje od 30 do 50 złotych. Czyli… można uznać, że dokładnie tyle kosztuje również twój długotrwały trud związany z marketingiem. Czy domyślasz się już, ile biorą za taką reklamę firmy specjalizujące się w promocji wszelakich produktów? A myślałeś kiedyś nad tym, ile poświęcasz czasu na przeczytanie książki, napisanie recenzji, zapraszanie innych blogerów do siebie, aby wyrazili w komentarzu własną opinię, zrobienie zdjęć i opublikowanie ich wraz z opisem na różnych portalach? Uwierzcie nam, więcej zarabiają sprzątaczki, które dorywczo latają na miotle dwa lub trzy dni w tygodniu. Nie chodzi tu oczywiście o sam fakt istnienia jakichkolwiek wymagań, jakie narzucają nam wydawnictwa, bo wiadomo, coś musimy jednak dla nich za ten egzemplarz recenzencki zrobić, ale jednak tych obowiązków pochłaniających dużo naszego cennego czasu, jest niekiedy aż za dużo. Wiecie jak to się nazywa? Wykorzystywanie.

Warto jeszcze zauważyć to, że prócz nakłaniania do wielkiego spamowania na portalach społecznościowych, udostępniania recenzji i wystawiania ocen w księgarniach internetowych, pojawia się jeszcze takie pojęcie jak „masz na to dwa tygodnie”. Czy to aby nie jest przegięcie? Narzucacie tyle wymagań, a dokładacie jeszcze coś takiego? Jasne, w tym czasie opublikowana recenzja jest blisko daty premiery książki, ale zrozumcie też to, że niekiedy możemy nie wyrabiać. Już nie wspominamy o tych blogerach, którzy sami sobie są winni, bo nazbierali egzemplarzy recenzenckich i nie wiedzą, w co pierwsze ręce włożyć (podpowiedziałybyśmy, ale kultura osobista nam tego zabrania), lecz o tych, co – oprócz blogowania – mają jeszcze multum obowiązków poza książkową sferą. Fakt, niektóre wydawnictwa idą nam na rękę, bo jeszcze nie utracili człowieczeństwa, ale zdarzają się takie bezduszne, gdzie potrafią dosadnie napisać, że taki termin był wcześniej zakładany i nie ma odwrotu. Dobrze, w takim razie… zapłaćcie. Przecierajcie oczy do woli, ale jeżeli ktoś stawia takie wymagania i nie umie zachować się jak człowiek, niech przekształci tę małą przysługę w biznes. Bloger książkowy odwali kawał roboty, wydawnictwo zapłaci mu za to. Skoro czas to pieniądz, niech idzie to w obie strony. Brzmi sprawiedliwie?

Promowanie vlogerów, zapominając o blogerach

Żyjemy w takich czasach, gdzie tradycyjne blogi odchodzą do lamusa, a w ich miejsce wskakują kanały na YouTube. Jakby nie patrzeć, przy aktywnym trybie życia łatwiej jest czegoś wysłuchać, niżeli przeczytać. Tyle że zdarzają się jednak tacy przedstawiciele tej grupy, którzy opierają swoją sławę na wychwalaniu pod niebiosa każdej książki, jaka wpadnie w ich ręce. Co rusz napotykamy na takich, co jeszcze ANI RAZU nie wypowiedzieli się negatywnie na temat danej powieści. Tworzą pieśni pochwalne, niemal wyznając nowe bóstwa. A wtedy na scenę, niczym ta pani z serii memów, wkraczają wydawnictwa zachwycone taką formą promocji. I zaczyna się dzikie szaleństwo! Nie mamy im za złe tego, że pragną zostać rozpoznawalni. Spójrzmy prawdzie w oczy – każdy tego chce. Przecież to my – blogerzy czy vlogerzy – pomagamy wielbicielom książek zdecydować, czy warto dać jakiejś powieści szansę, czy posłać ją w diabły. Brzydko to zabrzmi, ale jesteśmy niczym wyrocznia wskazująca drogę zagubionym duszom. Szkoda tylko, że wydawnictwa często skupiają się na promowaniu filmów, niżeli wpisów. To vlogerzy świecą triumfy, a blogerzy stoją w ich cieniu.

Przykład? Pewne wydawnictwo wypuściło ostatnio zakładki z twarzami vlogerów książkowych, z którymi współpracują. Nie wiem jak wy, ale nam nie zależy na czytaniu powieści w towarzystwie czyjejś twarzy (można odnieść wrażenie, że te oczy śledzą każdy twój ruch!), tym bardziej, że nie są to nie wiadomo jakie sławy. Może zamiast tego warto byłoby zainwestować w ładne zakładki z wzorami odpowiadającymi czytelniczym upodobaniom? Takie na pewno bardziej by się przyjęły. Zresztą od nadmiaru tych samych twarzy (Facebook, YouTube, propozycje recenzenckie) mogą pojawić się koszmary… Razem apelujemy: mniej reklamy vlogerów, więcej wartościowych książek!

A może Wy coś dorzucicie do tej listy? Czekamy na wasze komentarze!